مسيريابي (Routing)

يكي از مهمترين سرويس هاي مورد نياز در شبكه سرويس مسيريابي مي باشد . ساده ترين تعريف براي مفهوم مسيريابي ، اين است كه : مسيرياب تعيين مي كند بسته هاي وارد شده ازيك پورت فيزيكي مثل شبكه يا مودم ، به چه پورتي وارد و يا از كدام پورت خارج شوند . در واقع مسير ياب مسوول تعين مسير بسته هاي  شبكه مي باشد . در ساده ترين مثال ممكن ، يك مودم ADSL را كه داراي يك پورت براي اتصال خط تلفن شهري به آن در نظر بگيريد . اين مودم ترافيك هاي بيرون را به داخل شبكه و ترافيك هاي داخل را به بيرون شبكه هدايت مي كند .  مسير ياب ها براي اين كار از جدول مسير يابي (Routing Table) كمك گرفته و پورت ها را به مسير ها مرتبط مي كنند . اطلاعات ثبت شده در يك رديف از اين جدول شامل شماره پورت ، مبدا، مقصد ، مي باشد . براي مشاهده جدول مسير يابي سيستم عامل خود مي توانيد از فرمان route print در خط فرمان استفاده نماييد .

1-    انواع مسير يابي

الف : مسير يابي ايستا (static)

اين نوع مسير يابي كه اصطلاحا به آن روشي دستي نيز گفته مي شود ، مدير شبكه مسوول وارد كردن مسير ها به جدول مسير يابي است .

ب: مسير يابي پويا (Dynamic)

در اين روش مسيرياب به بسته هاي ورودي گوش نموده و مسير را ياد مي گيرد . يادگيري شامل ثبت مسير رويت شده در جدول نيز مي باشد .

2-   مسير پيش فرض چيست ؟

مسير پيش فرض يا همان اصطلاح چهار صفر (0.0.0.0/0.0.0.0) ، مسيري است مشخص شده ، كه بسته هاي حاوي درخواست مقصدي ثبت نشده در جدول به آن ارسال مي شوند . يعني اگر آدرس مقصدي در جدول ثبت نشده باشد ، مسير ياب بسته را براي پرس و جوي بيشتر به پورت پيش فرض ارسال مي كند .  معمولا اين پورت دروازه شبكه (gateway) نام دارد .

تنظيم بخش مسير يابي در ميكروتيك

پس از راه اندازي و نصب ميكروتيك ، اگر كارت هاي شبكه داراي آدرس ip بوده باشد ميكروتيك آنها را به جدول مسير يابي اضافه مي كند . اما در اين مرحله هيچ مسير پيش فرضي در جدول وجود ندارد . براي مشاهده جدول مسير يابي از منوي ip – routes  استفاده نماييد .

اضافه نمودن مسير پيش فرض :

هنگامي كه آدرس مقصد و يا دروازه شبكه شما تعيين شد ، براي اضافه كاردن دروازه و يا مسير هاي پيش فرض به روش زير اقدام نماييد .

نكته :

مسير پيش فرض با  0.0.0.0/0 بعنوان مقصد تعيين مي گردد .  

در بعضي از اتصالات به اينترنت و شبكه هاي اينترانت آدرس دروازه بطور خودكار دريافت مي گردد . مانند PPPOE . بنابرايت لازم است حتما در هنگام اضافه نمودن اين نوع interface ها در بخش pppoe گزينه Add defaualt route را علامت دار نماييم .

مثال :

با تنظيم سيستم عامل ميكروتيك از تصوير نقشه شبكه زير موارد مربوط به مسير يابي را تمرين نماييد .

تنظیمات روتر

پس از نصب نرم افزار RouterOS و یا روشن کردن  روتر،  روش های مختلفی برای ارتباط با آن و انجام تنظیمات وجود دارد:

·        دسترسی با استفاده از نرم افزار WinBox

·        دسترسی با استفاده از واسط گرافیکی وب بیس (Webfig)

·        دسترسی به Command Line Interface (CLI)از طریق Telnet ,ssh ,serial cableو یا حتی با استفاده از کیبورد و مانیتور به شرطی که روتر VGA card داشته باشد.

IP addressپیش فرض روی تمام روترهای میکروتیک 192.168.88.1 می باشد که روی ether1  ست شده است.یوزر نیم پیش فرض admin  و بدون پسورد(پسورد خالی) می باشد.

WINBOX:

Winboxیک نرم افزار پیکر بندی روتر است که می تواند از طریق macیا IP به روتر وصل شود.آخرین نسخه آن از اینجا قابل دانلود استٌWinBox

برنامه را اجرا کنید و دکمه Browse را بزنید اگر روتر شما وصل و روشن باشد اینجا باید نمایش داده شود.winbox تمام روترهای موجود در شبکه را پیدا می کند.حال بر روی mac  یا ip روتر مورد نظر کلیک کنید و سپس connect  را بزنید.

Winbox تمام پلاگین های روتر را دریافت کرده و صفحه تنظیمات روتر را نمایش می دهد .

WEBFIG:

شما می توانید با وارد کردن ipروتر در browser  خود وارد محیط تنظیمات وب بیس آن شوید که ظاهر آن دقیقا مشابه WinBoxاست.

CLI:

CLI  یا Command Line Interface اجازه می دهد تا شما تنظیمات روتر را با استفاده از فرمان های متنی(Text Cammands ) انجام دهید.از آنجا که تعداد این فرمان ها زیاد است، به گروه های مختلفی دسته بندی شده اند که برای مشاهده آنها می توانید به اینجا مراجعه کنید: Manual Console

چندین راه برای دسترسی به CLI  وجود دارد:

winbox terminal

telnet

ssh

serial cable etc

Serila Port

اگر روتر شما پورت سریال داشته باشد می توانید با اتصال آن به یک PC  و با استفاده از نرم افزارهایی مثل  HyperTerminal یا Putty وارد کنسول روتر شوید.پارامترهای مورد نظر را مثل شکل زیر ست کنید:

اگر پارامتر ها را درست وارد کرده باشید باید صفحه لاگین زیر را مشاهده کنید:

Monitor and Keyboard

اگر روتر شما کارت گرافیک داشته باشد می توانید با اتصال مانیتور و کیبورد وارد کنسول دستگاه شوید:

پس از لاگین کردن صفحه زیر نمایش داده می شود:

حال شما می توانید با وارد کردن فرمان setup تنظیمات روتر را آغاز کنید.

تنظیمات مقدماتی:

در این بخش به آموزش پیکر بندی اولیه روتر می پردازیم.

ابتدا ارتباط مودم اینترنت با روتر را از طریق اتصال کابل شبکه lan به ether1 بر قرار می کنیم و سپس کامپیوتر یا سوییچ را با کابل lan به یکی از پورتهای اترنت روتر وصل می کنیم در تنظیمات پیش فرض روتر سرویس DHCP ست شده بنابراین pc پس از اتصال به روترباید ازDHCP،آی پی از رنج 192.168.88.xxx دریافت کند.

ورود به روتر (Logging into the router):

آی پی آدرس 192.168.88.1را در browser خود وارد کنید،حال صفحه اصلی RouterOS را مشاهده خواهید کرد سپس بر روی Webfigکلیک کنید.

در این مرحله صفحهlogin ظاهر می شود که باید یوزرنیم و پسورد روتر را که به صورت پیش فرض admin  بدون پسورد است،وارد کنید.

حال شما وارد صفحه Router Configuration شده اید.

پیشنهاد می شود که در ابتدا به منظور جلوگیری از ورود افراد به روتر، پسورد را تغییر دهید. برای این منظور بر رویSystemاز منوی پنل سمت چپ کلیک کرده و سپس در زیر منوی باز شده روی Users  کلیک کنید.

سپس صفحه زیر را مشاهده خواهید کرد که در اینجا می توانید یوزر جدید ایجاد و یا آنها را ویرایش کنید.اگر روی یکی از یوزرها مثلا در اینجا admin  کلیک کنید،می توانید اطلاعات مربوط به آن یوزر را edit  کنید و یا با زدن دکمه Add new  

یوزر جدید ایجاد کنید.

پس از دادن تغییرات برای ذخیره آنهاchange  را بزنید.

تنظیمات دسترسی به اینترنت:

به صورت پیش فرض روی پورتether1روتر DHCP Client  ست شده تا بتواند از مودم اینترنت یا ISP آی پی بگیرد حال اگر سرویسDHCP  در مودم اینترنت فعال نباشد باید آی پی را یه صورت دستی وارد کنید. وارد  'IP -> DHCP Client' شوید اگر وضعیت به صورت شکل زیر بود(Searching) نشان دهنده غیر فعال بودن DHCP  است و شما می توانید آن را حذف کنید(قسمت شماره 2).

برای ست کردن آی پی استاتیک یا دستی برود به: 'IP -> Address'

در اینجا شما آی پی lan روتر را که با آن وصل شده اید، مشاهده می کنید.حال برای ست کردن ip روی  ether1 دکمه Add new  را بزنید.

در اینجا شما بایدip ای که از طرفISP  به شما داده شده را وارد کنید و یا یک ip از رنج آی پیlanمودم که اینترنت دارد، ست کنید.مثلا 192.168.1.100

به این ترتیب ether1  با اتصال به مودم به اینترنت متصل می شود و باید با انجام تنظیمات بعدی اینترنت را به پورت lan روتر منتقل کنیم تا بتوانیم به شبکه اینترنت بدهیم.

انجام تنظیمات NAT:

Configuring network address translation (NAT)

به دلیل اینکه شبکه شما محلی  و global  است باید اینترنت را از طریق سرویس NAT به شبکه خود تخصیص دهید.کار NAT (network address translation) در واقع ترجمه یک آی پی استاتیک به آی پی های یک شبکه محلی است و کاربرد اصلی آن برای اینترنت دار کردن شبکه محلی است به طوریکه تمام آی پی های شبکه از طریق یک آی پی اینترنتی و ولید به اینترنت متصل می شوند.

برای تنظیمات NAT  در میکروتیک بروید به:IP -> Firewall -> tab NAT

Add new  را زده و پارامتر های آن را به صورت زیر وارد می کنیم:

Chain:Srcnat

Src address:رنج آی پی  آدرس شبکه را وارد میکنیم مثلا 16/172.16.0.0

out-interface: اینترفیسی را که به اینترنت متصل است مشخص میکنیم در اینجا ether1.

Action:masquerade

اگرآی پی اینترنتی داینامیک باشد از masquerade استفاده میکنیم و اگر آی پی استاتیک بود میتوان ار Netmap هم استفاده کرد.

معرفی درگاه اینترنت و مسیریابی(Default gateway & routing):

شما باید از قسمت IP -> Routes روت پیش فرض اینترنت را اضافه کنید، Add newرdd new  فرض اینترنت را اضافه کنیدتفاده میکنیم و اگر آی پی استاتیک بود میتوان ار دثفئشح هم استفاده کرد را بزنید.

سپس در صفحه باز شده دکمه + کنار Gateway را زده و آی پی gateway خود که همان آی پی مودم اینترنت است و یا از طرف isp داده شده را وارد میکنیم مثلا 172.16.1.1

Dst.Address را نیز به همان صورت 0/0.0.0.0 باقی می گذاریم چون می خواهیم این روت شامل تمام ای پی های اینترنت باشد و شبکه محلی ما از درگاه متصل به مودم خارج شود.

حال دکمه ok را زده تا دستور روت ایجاد شود.

اکنون شما باید در شبکه lan و با کل آی پی ها اینترنت داشته باشید.

می توانید از قسمت Tools -> Ping پینگ 8.8.8.8 را بگیرید تا مطمئن شوید مشکلی برای ارتباط با اینترنت وجود ندارد.

DNS

پس از بر قراری ارتباط با اینترنت برای آنکه بتوانید صفحات وب را باز کنید نیاز دارید تا سرویس DNS را در روتر تنظیم کنید.البته اگر DNS به صورت اتوماتیک از DHCP  مودم گرفته شده باشد دیگر نیازی به ست کردن آن نیست.برای انجام تنظیمات DNS بروید به:IP -> DNS ->Settings

ابتدا گزینه setting و سپس (+)add را بزنید همچنین تیک Allow Remote Request را نیز انتخاب کنید.

حال در قسمت Serversآی پی آدرس DNSرا وارد کنید که میتواند شامل آی پی DNS مودم مثل 172.16.1.1 و یا یک DNS اینترنتی مثل 8.8.8.8 باشد.

حال شما باید قادر باشید تا از طریق یک pc در شبکه lan، به اینترنت و صفحات وب دسترسی داشته باشید.

در این بخش از آموزش میکروتیک شما کلیه تنظیمات لازم را جهت راه اندازی روتر و اتصال شبکه lan به اینترنت از طریق روتر، فرا گرفتید در بخش بعدی با سرویس های Firewall و نحوه انجام تنظیمات آن آشنا خواهید شد.

وقتی اینترفیس شما پهنای‌باند موردنظر را نمی‌تواند تامین کند می‌توان دو یا چند اینترفیس را با هم تجمیع کرد. در میکروتیک این کار را با Bonding می‌توانیم انجام دهیم. این قابلیت بیشتر برای backbone شبکه که احتیاج به پهنای باند بالا دارد و یا زمانی که لینک وایرلس بین دو LAN مجزا وجود دارد و نمی‌تواند پهنای‌باند مورد نظر ما را تامین کند استفاده می‌شود. بگونه‌ای که یک لینک موازی با لینک اولیه می‌زنیم و از پهنای‌باند تامین شده از هر دو استفاده می‌کنیم.

در این حالت ما یک ارتباط در لایه دوم شبکه ایجاد می‌کنیم که می‌تواند Broadcastهای شبکه را برای ما انتقال دهد.
روش انجام این کار به این صورت است که: در winbox سربرگ Interface تب Bonding یک New Interface اضافه می‌کنیم. در پنجره New Interface  تب Bonding تمام اینترفیس‌هایی که نیاز هست را در گزینه Slave اضافه می‌کنیم، از دیگر گزینه‌هایی که می‌توان با آن حالت‌های متفاوت برای کابردهای مختلف و یا سازگاری با دیگر دستگاه‌ها ایجاد کرد گزینه‌ی Mode می‌باشد که در زیر توضیحات حالت‌های مختلف آن آمده است.

نکته‌ای که نباید این میان فراموش شود این‌که این عمل در دو سمت لینک‌ها باید صورت گیرد و از مد یکسان در هر دو سمت استفاده شود.

قابلیت جدیدی که میکروتیک به RouterOS از نسخه 5.12 به بعد اضافه کرده، پشتیبانی از File sharing است که از این به بعد میتوانید میکروتیک شبکه خود را به عنوان یک فایل سرور در شبکه به کار گیرید.

برای این کار باید در ابتدا با دستور زیر SMB را فعال کنیم.
/ip smb set enabled=yes
سپس یک نام کاربری برای اجازه دادن به کاربران برای دسترسی به فایل سرور میکروتیک تعریف کنیم.
/ip smb users add name=user password=pass read-only=no
و پس از آن با دستور زیر یک Share folder را برای کاربران تعیین میکنیم.
/ip smb share add name=backup max-sessions=15

در صورتی که تنظیمات بالا را انجام دهید میتوانید از طریق file sharing به میکروتیک متصل شده و به مدیریت فایل در میکروتیک بپردازید.

نکته ای که در این میان وجود دارد این است که شما به اندازه فضای Storage که برروی میکروتیک دارید میتوانید فایل برروی روتر خود کپی کنید؛ پس دقت کنید که اندازه فایلها و  سرعت خواند و نوشتن فایل برروی میکروتیک، به Storage شما بستگی دارد و اگر میخواهید از این قابلیت زیاد استفاده کنید هیچگاه به Storage که برروی روتربرد وجود دارد اکتفا نکنید.